लाभार्थी संख्या ९६ लाखांवरून ९० लाखांवर; ‘आयटीआर’ आणि कुटुंबातील दुहेरी लाभार्थी तपासणीमुळे संख्या घटणार.
लाभार्थी संख्येत मोठी घट होण्याची कारणे
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेतील लाभार्थ्यांची संख्या निकषांमुळे दिवसेंदिवस घटत चालल्याची महत्त्वाची माहिती कृषी विभागाकडून समोर आली आहे. या योजनेचा २० वा हप्ता सुमारे ९६ लाख शेतकऱ्यांच्या खात्यावर जमा झाला होता, परंतु २१ व्या हप्त्यात ही संख्या घटून ९२ ते ९३ लाखांवर आली. आता योजनेचा आठवा हप्ता हा केवळ ९० लाख ४१ हजार २४१ शेतकऱ्यांच्या खात्यावर जमा करण्यात येणार आहे.
या योजनेतून मोठ्या प्रमाणात शेतकरी वगळले जाण्यामागे सरकारने लागू केलेले नवीन कठोर नियम आणि तपासणीची प्रक्रिया आहे:
-
मृत आणि दुहेरी लाभार्थी: वगळण्यात आलेल्यांमध्ये सुमारे २८ हजार मृत लाभार्थी आणि ३५ हजार दुहेरी लाभार्थी (ज्यांनी एकाच योजनेचा लाभ दोनदा घेतला) यांचा समावेश आहे.
-
कौटुंबिक निकष: सरकारने रेशन कार्डावर आधारित नवीन निकष लागू केले आहेत. यानुसार, एका कुटुंबातील रेशन कार्डावर आधारित फक्त एकाच व्यक्तीला लाभ दिला जात आहे. त्यामुळे, नवरा-बायको दोघांच्या नावाने लाभ मिळवणाऱ्या कुटुंबांना या नियमाचा फटका बसला आहे.
-
आयटीआर (उत्पन्न कर) तपासणी: जे शेतकरी उत्पन्न कर (Income Tax) भरतात किंवा जे सेवा क्षेत्रात (Service Sector) आहेत, अशा शेतकऱ्यांवर कठोर तपासणी केली जात आहे. कठोर छाननीमुळे यापुढे लाभ मिळणाऱ्या शेतकऱ्यांची संख्या आणखी कमी होणार असल्याचे स्पष्ट झाले आहे.
आठवा हप्ता कधी जमा होणार? (अपेक्षित तारीख)
नमो शेतकरी सन्मान निधीचा आठवा हप्ता कधी जमा होणार, याबद्दल राज्यातील शेतकऱ्यांमध्ये मोठी उत्सुकता आहे. सध्या राज्यात असलेली राजकीय परिस्थिती आणि स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या (जिल्हा परिषद, पंचायत समिती) निवडणुका विचारात घेता, या हप्त्याचे वितरण आचारसंहितेच्या समाप्तीनंतर होण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे, हा आठवा हप्ता डिसेंबर महिन्याच्या दुसऱ्या किंवा तिसऱ्या आठवड्यामध्ये शेतकऱ्यांच्या खात्यामध्ये जमा होण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे.
